Boekrecensies 301-330

301. Kurt Vonnegut - Slachthuis 5 of De Kinderkruistocht

Het Parool heeft afgelopen jaar een serie klassiekers uitgegeven en Slaughterhouse 5 (in vertaling) was er daar één van. Het boek vertelt, na een inleiding van de schrijver waarom hij dit boek geschreven heeft, het verhaal van Billy Pilgrim, een beetje een buitenbeentje, die in de Tweede Wereldoorlog als assistent-aalmoezenier in de Ardennen verzeild raakt tijdens het Duitse Ardennenoffensief, dar gevangen wordt genomen en na een aantal omzwervingen terecht komt in Dresden, waar hij het beruchte bombardement van Dresden meemaakt. Na de oorlog wordt hij opticien, trouwt met de dochter van een steenrijke superopticien en komt veen beter terecht dan je zou verwachten.

Billy Pilgrim is een "tijds-spasticus" zoals hij het zelf noemt: hij kan op de meest onverwachte momenten vooruit en achteruit in zijn leven reizen en weet daardoor niet alleen wat er gaat komen, maar kan ook momenten herbeleven. Bovendien wordt hij ook nog eens ontvoerd door buitenaardse wezens (of dat denkt hij). Dit alles gebruikt de schrijver om er een levendig boek van te maken: momenten uit heden en verleden worden afgewisseld, waardoor het boek nergens onnoemelijk zwaar wordt, maar de boodschap dat oorlog afschuwelijk en zinloos is en gevoerd wordt door jongens die meestal nog kinderen zijn komt des te beter over. Geen wonder dat dit boek door conservatief Amerika verketterd werd toen het gepubliceerd werd ten tijde van de Vietnamoorlog.

Terug naar de lijst met boekrecensies

302. James Rollins - Steen der wijzen

Toen de Da Vinci code van Dan Brown een kaskraker bleek te zijn hebben heel veel auteurs zich op boeken met een vergelijkbare thema gestort: geheime genootschappen, verraders in de katholieke kerk, grote schatten die wijsheid brengen en gewetenloze schurken. en dat geheel moet dan opgelost worden door een klein groepje koene helden met bij voorkeur ook nog een boy-meets-girl verhaallijn. 

Ook in dit boek is dit thema weer uitgewerkt: een groep semi-religieuze terroristen vermoordt het verzamelde volk in de kathedraal van Keulen met een techniek die zo nieuw is dat het het team Koene Ridders in eerste instantie flinke moeite kost om uit te vogelen wat er überhaupt gebeurt is. Als ze daar echter eenmaal achter zijn voert de speurtocht van Keulen naar Rome, van Rome naar Alexandrië en vandaar tenslotte naar Avignon, waar de ontknoping volgt. Verder kan ik niet veel over het verhaal zeggen omdat ik dan al snel de plot en verwikkelingen verraad. Maar het boek staat in ieder geval stijf van de actie, veel doden, knokpartijen en miraculeuze ontsnappingen. En het was bizar om te merken dat het labyrint in Chartres, dat indirect een rol speelt, nu ook in de kathedraal van Chartres zelf tot een volledige hype geleid heeft. Bizar...

Terug naar de lijst met boekrecensies

303. Henning Mankell - De blinde muur

De zaken waar Kurt Wallander mee te maken krijgt worden steeds veelomvattender: er ligt een dode man bij een geldautomaat en tegelijkertijd wordt er een taxichauffeur mishandelt door 2 pubermeisjes. Wat is het verband? Ogenschijnlijk niets, totdat 1 van de meisjes uit de gevangenis ontsnapt en dood teruggevonden wordt en het lijk van de dode man verdwijnt uit het mortuarium en weer opduikt op de plaats waar het oorspronkelijk lag. De dode man blijkt een IT-expert te zijn en Wallander, die nauwelijks weet hoe hij zijn computer aan en uit moet zetten, huurt een jonge hacker in om te kijken wat de IT-expert aan het doen was. En ondertussen dreigt er een interne zaak tegen hem omdat hij een verdachte een oorvijg gegeven heeft, ondermijnt zijn collega Martinson zijn positie en krijgt hij een reactie op een man-zoekt-vrouw advertentie die hij gezet heeft. Uiteindelijk worden de zaken opgelost en weten Wallander en zijn team ternauwernood een  wereldwijde ramp te voorkomen.

Een heerlijk boek, maar het is begrijpelijk dat Mankell na dit boek op is gehouden met Wallander verhalen (op "De Jonge Wallander" na, maar die speelt chronologisch gezien eerder): Wallander loopt echt op zijn tandvlees, vraagt zich steeds af of hij dit werk nog wel kan en wil doen. Afscheid van een held...

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

304. David Leavitt - De geest van Jonah Boyd

Denny Denham is niet alleen de secretaresse van Dr. Ernest Wright die als psychotherapeut aan de Wellspring Universiteit werkt, maar ook zijn maîtresse en een goede vriendin van zijn vrouw. Jaren na het Thanksgiving diner van 1968 beschrijft ze de gebeurtenissen: hoe de beroemde auteur Jonah Boyd met zijn tweede vrouw, een vriendin van de vrouw des huizes, komt eten en een stuk uit zijn nieuwe manuscript voorleest. Dat manuscript, geschreven in Itliaanse schriften met een leren band, sleept hij overal met zich mee, maar de dag na Thanksgiving raakt het opeens kwijt. Het hele huis en de wijde omgeving wordt op zijn kop gezet, maar het boek is en blijft kwijt: einde carrière van Jonah Boyd. Pas jaren later wordt duidelijk waar het manuscript gebleven is en geeft Denny uitleg over hoe het met alle personen die bij het diner aanwezig waren afgelopen is

David Leavitt is een fantastische schrijver (De verloren taal der kranen is prachtig), maar dit boek sprak mij minder aan. De familieperikelen waren wel erg Amerikaans en het verhaal over het verloren gewaande manuscript had een clou die ik wel aan zag komen. Toch leest het boek plezierig weg voor een regenachtige dag op de camping.

Terug naar de lijst met boekrecensies

305. Michael Connelly - The Lincoln lawyer

Mickey Haller is a defense attorney who runs from case to case trying to make as much money as possible and put in a decent defence for his clients in the process. One day he is asked to defend a very rich young man from Beverly Hills who supposedly assaulted a prostitute. At first he is convinced that this Louis Roulet is innocent, but bit by bit he finds out that Louis is not only guilty, but also related to another case in which he defended the suspect. This brings Mickey into a very difficult position: any information he has on Louis is confidential, but on the other hand he wants to make sure that an innocent man has justice done. Together with his investigator he tries to pull off a stunt that may cost him his career and his life...

Michael Connelly, the "father" of detective Harry Bosch, has moved from police procedurals to legal thrillers and although the American system of justice is completely different from the Dutch system (and in our view often completely incomprehensible and unfair), this book has all the elements of a roller coaster: regular action scenes are intertqwined with research  and investigation and court scenes. I really enjoyed the book, but I am missing Harry...

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

306. David Lawrence - Vier doden in een kring

Brigadier Stella Mooney is geboren in Harefield, een wijk van Londen die vergeven is van de gangsters, prostituees, drugshandel en andere criminele activiteiten. In plaats van de gemakkelijke weg te nemen en zich aan te sluiten bij het boevengilde besluit ze bij de politie te gaan. Op een dag moet ze de dood van 4 mensen onderzoeken: 3 broers en zussen en een vierde persoon. Die vierde persoon past niet in het plaatje: het is de kleine sjacheraar Jimmy Stone die werkt voor de gangsterfamilie van de Tanners. Jimmy is vermoord en Stella heeft het vermoeden dat de Tanners op de één of andere manier betrokken zijn. En zo begint een zoektocht langs hulppooiers en Oost-Europese hoeren, waarbij ze geholpen wordt door een een journalist die contact heeft met een doodsbange Bosnische vrouw die onder valse voorwendselen naar Londen is gelokt en daar in de prostitutie is gezet. Stella komt de Tanners steeds dichter op de huid te zitten, maar uiteindelijk blijkt de zaak toch anders te liggen dan ze in eerste instantie dacht.

Een wat rommelig geschreven boek: het lijkt wel of de auteur te veel tegelijk wil zeggen. Bovendien zijn de beschrijvingen van de moordpartijen soms wel erg beeldend, niet handig als je net gegeten hebt of niet behept bent met een sterke maag.  De gangsters zijn bijna karikaturen: geblondeerde liefjes met veel sieraden en weinig hersens aan de arm, grote auto's, coke en double-breasted kostuums. Dit boek was aardig om te lezen, maar nodigt mij niet uit om andere boeken van dezelfde auteur te lezen.

Terug naar de lijst met boekrecensies

307. K. Schippers - Waar was je nou

Ruud is een middelbare man met een eigen fotozaak die, als hij het huis van zijn overleden moeder aan het opruimen is, erachter komt dat hij via de foto's terug kan reizen naar het verleden. Hij laat het ook aan zijn zus zien, maar die is zo sceptisch dat ze er allerlei andere verklaringen voor bedenkt. Ruud reist een aantal keren terug naar de omgeving van zijn jeugd in de jaren '50. Dat begint onschuldig met kroketjes eten en wat rondwandelen en -fietsen, maar wordt serieuzer als hij tijdens een terugreis naar hun vakantieadres aan de kust zijn jeugdliefde Chris weer tegenkomt. Dan komt hij voor de keuze te staan: terugreizen naar de toekomst, of in het verleden achterblijven.

K. Schippers kaapte met dit boek de Libris literatuurprijs weg voor de neus van de gedoodverfde winnaars Joe Speedboot van Tommy Wieringa, Knielen op een bed violen van Jan Siebelink en zelfs De engelenmaker van Stefan Brijs werd hogere kansen toegedicht. Ik kan niet zeggen of dat terecht of onterecht wel, maar zie wel dat alle schrijvers meestervertellers zijn, maar dat het boek van Schippers literairder is dan die van Wieringa en Brijs en dat het boek van Siebelink toch meer een ego-document is. Dit boek is harder werken dan de andere drie boeken: het grootste deel is een soort "flow of conciousness"met de gedachten van de hoofdpersoon en dan moet je goed bijhouden wat er gebeurt om het verhaal te kunnen blijven volgen.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

308. José Saramago - De stad der zienden

Wat doet de regering als bij de gemeenteraadsverkiezingen 70% van de inwoners van de hoofdstad blanco blijkt te stemmen? Nieuwe verkiezingen uitschrijven en als dan 80% blanco stemt weet de regering het ook niet meer. Ze trekken zich terug uit de hoofdstad, kondigen de staat van beleg af, isoleren de hoofdstad van de buitenwereld en gaan wanhopig op zoek naar een complot dat er niet lijkt te zijn. Er moet koste wat kost een zondebok gevonden worden, dus worden een commissaris van politie en 2 van zijn ondergeschikten teruggestuurd naar de hoofdstad om daar te infiltreren, maar zelfs de commissaris raakt er al snel van overtuigd dat er geen complot is, wat hem uiteindelijk duur komt te staan.

Dit boek speelt in dezelfde stad als "De stad der blinden" en schetst een deprimerend beeld van de reactie van democratische instituten op het moment dat het volk op legale wijze zijn afkeuring kenbaar maakt. Het houdt zeker een spiegel voor en deed mij denken aan her referendum van 2005 over de Europese Grondwet: toen Nederland massaal tegenstemde was de reactie van de regering dat het volk dom was, in plaats van de hand in eigen boezem te steken en zich af t vragen waarom men tegen gestemd had. Door de schrijfstijl van Saramago: enorme alinea's met weinig, geen of afwijkende interpunctie is het echter een moeilijk leesbaar boek en het eind was wat mij betreft onbevredigend.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

309. Lynn Truss - Eats, shoots and leaves

A panda enters a restaurant, orders a sandwich, eats it, then draws a gun and fires two shots in the air. The reason: according to the wildlife manual that he carries he is supposed to behave this way: a panda "eats, shoots and leaves". How one comma too many can change the life of a peaceful animal like a panda... This hilarious "zero-tolerance guide to punctuation" not only explores why people have problems with punctuation, but also explains in a thought-provoking way how punctuation should be used and what the role(s) of the different punctuation signs sare in helping people to understand the text before them. And not only such well-known signs as the apostrophe ("nigger's out" is not the same as "niggers out"), the period and the comma are discussed; the semicolon, the hyphen and the ellipsis are explained as well, with examples that make you snigger and read on. And I have probably made a zillion mistakes in the punctuation of the previous few sentences, but I still have the feeling that the book helped me (as a non-native speaker) to better how and when to use punctuation when writing English.

Terug naar de lijst met boekrecensies

310. Abigail A. Salyers and Dixie D. Whitt - Revenge of the microbes

When antibiotics first came on the market in the 1940s, the general idea was that this was the end of infectious diseases. Unfortunately this has proven to be a false assumption. The fight against infectious diseases is a true arms race: every time mankind invents a drug, the pathogens find mechanisms to circumvent the action of the drug and to survive in a hostile environment. This book describes the various (kinds of) antibiotics, their modes of action and also the modes of resistance that are used by microbes to counteract the antibiotics. It also shows that a lot of resistance is actually due to human complacency, misuse and abuse of antibiotics: widespread use of antibiotics as growth promotors in the meat industry has led to resistance, description of antibiotics for viral infections (for which they do not work) has led to resistance, underprescription has led to resistance. All in all a rather grim picture which I know to be only too true.

Luckily Salyers and Whitt describe all these disasters using a very palatable, light style of writing. Maybe the book does not contain too much new information for biomedical scientists like myself, it certainly contains a lot of eye-opening information for interested members of the general public and even for doctors and vets, who I have often found to have only a limited comprehension of antibiotics.

Terug naar de lijst met boekrecensies

311. Matthew Pearl - The Dante club

A murderer is on the loose in Bosto, 1865. He kills what seem to be random victims, even though they are all men of a certain standing in the Bostonian society: a judge, a preacher and a businessman. The police is baffled because it is completely unclear why the gruesome murders are committed and what the link between the murders is. Until a group of elderly scholars who are translating Dante's Inferno, find out that all murders are committed in a fashion that Dante describes for certain sinners. And then the race against the clock starts: can these 4 elderly gentlemen turn from fireside scholars into detectives, what drives the murderer and -most importnat of all- who is he? A lot of people are suspects, not only because the victims had a lot of enemies, but also because the translation of Dante is not welcomed by everybody and somebody may try to discredit Dante.

A promising theme, but the actual novel is a bit messy: too many sidelines that are not important for the main storyline (such as the fate of the first black policeman of Boston) made it difficult to follow the story. Also, the double last names of the 4 gentlemen-cum-detectives initially gave me problems to understand who was who.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

312. Florian Zeller - Gefascineerd door het ergste

Een jonge Franse schrijver reist naar Cairo om op uitnodiging van het Franse consulaat daar deel te nemen aan een boekenbeurs en een aantal culturele evenementen. Hij reist samen met een oudere schrijver, Martin Millet, die geobsedeerd is door seks en in iedere vrouw die even naar hem kijkt een hoer ziet (en als ze niet kijken zijn het ook hoeren...) en het dan raar vindt als hij afgewezen wordt als hij avances maakt. Tijdens de reis wordt het steeds duidelijker wat een klamme deken de islam legt over het sociaal and cultureel leven in Cairo: de mensen zijn gepreoccupeerd met maagdelijkheid, de eer van de vrouw en wijzen romans af omdat ze geen bijdrage leveren aan de islam. aan de andere kant zijn de westerse personen in het boek (een door seks geobsedeerde schrijver en een stelletje decadente consulaatmedewerkers) een onthutsende afspiegeling van de westerse maatschappij. Bij terugkeer schrijft Martin een boek over de reis, met alle gevolgen van dien.

De beschrijving van een door de islam geregeerde en radicaliserende samenleving vond ik erg herkenbaar: ook in Bangladesh zie je geen vrouwen op straat, ook in Indonesië lopen steeds meer vrouwen in burqa's rond, een beeld dat je 15 jaar geleden nog niet zag. En dan heb ik het nog niet eens over de (in Nederlandse ogen) schijnheiligheid waarmee Marokkaanse ouders in Nederland omgaan met de homoseksualiteit van hun kinderen: als je het niet benoemd dan is het er niet. Wat de roman ook interessant maakt zijn de observaties over de islam die tot nadenken stemmen (blaast een zelfmoordterrorist zichzelf op omdat hij in het hiernamaals wel seks maag hebben met 72 maagden en in het hier en nu niet?) en het contrast met de westerse personen die ook niet altijd tot vrolijkheid stemmen.

Terug naar de lijst met boekrecensies

313. W.G.Sebald - Austerlitz

Een aantal decennia lang ontmoet de ik-persoon op diverse locaties in Europa een man, Austerlitz, die in Londen woont, maar het Europese continent afreist omdat hij geïnteresseerd is in architectuurgeschiedenis. Ze ontmoeten elkaar voor het eerst op het Centraal Station in Antwerpen, waar ze aan de praat raken, raken elkaar vervolgens een paar decennia kwijt en als ze elkaar dan weer tegenkomen pakken ze de draad op alsof er niets aan de hand is. Gaandeweg vertelt Austerlitz zijn levensverhaal: hoe hij opgroeide in het gevoelsarme gezin van een Engelse dominee, hoe hij naar kostschool ging en er daar achterkwam dat hij niet was wie hij dacht dat hij was. Die informatie stopt hij vervolgens een aantal decennia zorgvuldig weg tot hij ingehaald wordt door de geschiedenis en eindelijk kennismaakt met zijn verleden, wat ook meteen een hele hoop gekkigheden in zijn gedrag verklaart.

Een mooi, ingetogen boek. Het leest niet echt gemakkelijk (al is het alleen maar omdat er geen hoofdstukken zijn en ook de alinea-eindes schaars zijn), maar met zulke prachtige observaties dat het moeilijk is het boek weg te leggen. Een aanradertje.

Terug naar de lijst met boekrecensies

314. Ian McEwan - Saturday

On Saturday 15 February 2003 Henry Perowne, a middle-aged London neurosurgeon and dedicated husband and father, wakes up in the middle of the night and, while standing for the window, sees a flaming plane on its decent into Heathrow. He cannot sleep anymore and sits downstairs with his blues-guitarist son Theo to wait for the news. It turns out that the plane made a safe landing. When he finally goes to bed again he makes love to his wife, falls asleep and wakes up while outside the preparations for the protest march against the Iraqi war are ongoing. He takes his car to the squash club, but on the way there gets hit by a car with 3 young thugs in it. The leader of the three, Baxter, wants to beat him up, but when Henry mentions the signs of Huntington’s disease that he has clearly seen in the guy he backs off. The rest of the day goes by relatively ordinarily: he plays squash, goes shopping, visits his demented mother and goes to a rehearsal from his son’s blues band. All the while we see the world through the eyes of a reductionist neurosurgeon, explaining events from the perspective of brain functions.

But they haven’t seen the last of Baxter. During a nice Saturday evening get together with his wife, children (his daughter Daisy is in for a visit from Paris to show the proofs of her first book with poems) and grumpy, alcoholic father-in-law-cum poet, Baxter and one of his friends show up again. The evening takes a number of unexpected turns, not in the least because of Baxter’s mood swings which are caused by the Huntington’s disease. In the end Henry shows that he is a true doctor who lives up to the oath of Hippocrates even in the most difficult of circumstances.

A great book. Henry is in a sense a very ordinary man, even though better off than most people, but he fully realizes this. I can imagine that some people may get bored or irritated by Henry’s way of reasoning, but I thought it was amazing that the author (not a neurosurgeon himself) could dive so convincingly into the mind of somebody who has it all and then threatens to lose it.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

315. Herman Vuijsje - Pelgrim zonder God

Herman Vuijsje is journalist en atheïst en besluit dan ook de Camino de Santiago in omgekeerde richting af te leggen: te beginnen in het middeleeuwse Santiago en dan terug te lopen naar het individualistische Amsterdam. Deze tocht maakte hij in 1989, dus lang voordat de Camino de Santiago zo populair werd als hij heden ten dage is. Onderweg spreekt hij pelgrims, pastoors en mensen die zich inzetten voor de Camino. Hij slaapt in refugio's, hotels en bij mensen thuis en bezoekt regelmatig een mis. Voor mij was het boek een feest der herkenning, al is er tussen de anti-pelgrimstocht van Vuijsje en mijn eigen tocht naar Santiago heel veel veranderd. Hij begint in Galicië dat in 1989 nog behoorlijk "achterlijk" was in zoverre dat ze sindsdien een inhaalslag ten opzichte van de rest van Europa gemaakt hebben en ziet niet alleen het landschap, maar ook de mensen en de missen veranderen. En zelfs verandert hij ook: van een overtuigde atheïstische buitenstaander in een nog steeds overtuigde atheïst die zichzelf toch pelgrim noemt, omdat de Camino de Santiago meer is dan een  religieuze tocht, maar vooral een zoektocht naar jezelf. Helemaal mee eens! Enig minpuntje is dat ik het boek soms wat oppervlakkig vond.

Terug naar de lijst met boekrecensies

316. Henning Mankell - The return of the dancing master

Stefan Lindman is a policeman  in southern Sweden. In the same week he hears that he has tongue cancer and that his ex-colleague Herbert Molin is brutally murdered. As a way to forget his cancer he uses the sick leave between the diagnosis and the start of radiotherapy to investigate the murder of Molin, who is slaughtered and left behind with a pattern of footsteps that gives the basic tango steps. He works alongside Giuseppe Larsson, the official leader of the investigation. Together they first discover that Herbert Molin was a convinced nazi until his death and they unravel a network of neo-nazies. But the murderer of Herbert Molin comes from his past. Already quite in the beginning of the book we meet the murderer, but his exact motives remain unclear until the end of the book.

The first book that I read after the Kurt Wallander series. And even though Stefan Lindman is no Kurt Wallander, he is an interesting enough character and the theme of the book (neo-nazism in Sweden) is interesting enough to read this book in a few days. Despite this, there was something missing: the plot did not grip me like the last few Mankells that I have read.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

317. Javier Marias - Dans en droom

Het boek voor mijn leesclub voor oktober: 400 bladzijden van een schrijver die gezien wordt als een serieuze kandidaat voor de Nobelprijs. Maar mij kon het niet alleen niet boeien, het irriteerde me zelfs mateloos: pompeuze stijl, inhoud onduidelijk, lange zinnen vol opsommingen. Ik dacht dat het misschien aan de vertaling lag, maar een bezoek aan de boekwinkel wees uit dat de Spaanse versie net zo vreselijk was. En aangezien het leven te kort is voor onleesbare boeken heb ik er na 67 van de 400 bladzijden (dus echt een serieuze poging gewaagd) de brui aan gegeven.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

318. Simon Beckett - De geur van sterfelijkheid

Dokter David Hunter werkt als huisarts in een klein dorpje -Manham- in Norfolk.  Maar in een "vorig leven" werkte hij als forensisch antropoloog gespecialiseerd in de ontbinding van lijken tot zijn vrouw en kind omkwamen bij een auto-ongeluk. Wanneer er echter vrouwen verdwijnen en gruwelijk vermoord worden in Manham gaat hij de politie helpen. Het wordt steeds duidelijker dat de dader uit het dorp zelf afkomstig moet zijn en langzaam sluipt de argwaan binnen: een mishandelde homseksueel, burgerwachten en een dominee die zich opwerpt als dorpsgeweten maken de sfeer in het dorp niet leefbaarder. Gelukkig ontmoet David de onderwijzeres Jennie en worden ze verliefd op elkaar. Maar dan slaat het noodlot toe...

Een heel spannend boek, qua thematiek (de argwaan die in een kleine gemeenschap sluipt als er overduidelijk een moordenaar in hun midden is) zeer gelijkend op "De kerk van de dode meisjes" van Dobyns. Alleen zijn de beschrijvingen van de lijken en de bijbehorende ontbindingsverschijnselen zo af en toe wel erg beeldend: geen boek voor mensen met een zwakke maag dus... En de vertaling is her en der nogal knullig.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

319. Douwe Draaisma - Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt

Waarom herinneren we ons sommige dingen wel en andere, veel ingrijpender dingen niet? Waarom roepen geuren herinneringen op? Wat zijn deja vus? Maar ook: hoe slaagt Ton Sijbrands erin om simultaan 20 partijen blind te dammen en wat zijn de voor- en nadelen van een absoluut geheugen? En natuurlijk de hamvraag: waarom lijkt het leven inderdaad sneller te gaan als je ouder wordt? Allemaal uitermate intrigerende onderwerpen die in dit boek op een heel leesbare en begrijpelijke manier beschreven en uitgelegd worden. Douwe Draaisma heeft een uitermate leesbaar overzicht geschreven over de werking van het geheugen.

Terug naar de lijst met boekrecensies

320. Wil Schackmann - De proefkolonie

Het is 1818, de Fransen zijn sinds kort het land weer uit, maar Nederland is nog steeds in de ban van het idee dat de wereld maakbaar is en dat als we maar hard genoeg proberen een betere wereld haalbaar is. Maar het ritselt ook van de armen en bedelaars, want er is weinig werk in Nederland. En die armen en bedelaars zijn een doorn in het oog van de mensen die het wel gemaakt hebben in het leven. Dus worden liefdadigheid en eigenbelang gecombineerd en wordt de Maatschappij van Weldadigheid opgericht, die de arme sloebers uit hun "toestand van diepe ellende en daaruit spruitende zedelijke verbastering" wil halen door ze te leren met handarbeid de eigen kost te verdienen. En dan zouden ze vanzelf betere mensen worden. Dus er wordt geld opgehaald en onder de bezielende leiding van Johannes van den Bosch -een 19e eeuwse variant van wat we nu een ADHD-er zouden noemen- wordt in het woeste Drenthe de eerste kolonie opgericht: de proefkolonie Frederiksoord. 

Frederiksoord (de proefkolonie, want er moeten er meer volgen) is genoemd naar de tweede zoon van koning Willem I en in eerste instantie worden er 52 kolonistengezinnen neergepoot die met landarbeid en spinnen de kost moeten verdienen. Alleen wil dat niet zo best lukken: de schulden worden eerder groter dan minder groot, de kolonisten worden ook niet per definitie betere mensen van hard werken en ook niet alle kolonisten zijn alleen maar positief over het leven in de proefkolonie. Dus gaat Johannes van den Bosch regels maken, en als dat niet voldoende blijkt nog meer regels enz. enz. Binnen een paar jaar is de proefkolonie omgeven door een enorme bureaucratie en beginnen steeds meer contribuanten aan de Maatschappij van Weldadigheid te twijfelen aan de goede uitkomst.

In het boek volgen we de wederwaardigheden van de eerste 52 kolonisten, de bestuurders en het personeel van de proefkolonie. wil Schackmann heeft uitgebreid archiefonderzoek gedaan, citeert veelvuldig en heeft een goed oog voor de vermakelijke en schrijnende gebeurtenissen van alledag. Kortom, een feest om te lezen over dit eerste Nederlandse werkkamp. En er is ook nog een hele informatie website bij het boek: De Proefkolonie.

Terug naar de lijst met boekrecensies

321. Zadie Smith - Witte tanden

Archie Jones en Sam(ad) Iqbal ontmoeten elkaar in het leger en ondanks hun verschillen blijven ze hun  hele leven vrienden.  Ze trouwen (oer-Engelse Archie een Jamaicaanse vrouw uit liefde, Bengaalse Samad wordt uitgehuwelijkt aan een Bengaalse vrouw) krijgen kinderen (Archie een meisje, Irie, en Samad een tweeling jongens, Millat en Maghid) en ontmoeten elkaar al die jaren in het café van Abdul Mickey. Samad besluit 1 van zijn 2 zonen naar Bangladesh te sturen om hem daar tot een goed moslim op te laten groeien, waarna zijn vrouw niet meer met hem wil praten. Ongelukkigerwijs stuurt hij zijn slimme, deugende zoon Magid, die in Bangladesh opgroeit tot een perfecte Engelse doch atheïstische gentleman, terwijl zijn zoon Millat in Londen verwordt tot een islamitische extremist (maat wel één die rookt, drinkt en neukt). Kortom, het leven zit de mannen niet mee. En door dit alles speelt de familie Chalfen, waar Irie en Millat een deel van hun puberteit doorbrengen: een intellectuele, geflipte familie, waarvan pa aan genetisch gemodificeerde muizen werkt. uiteindelijk brengen die muizen iedereen bij elkaar op 31 december 1992.

Een boek met zo veel verhaallijnen dat het bijna onmogelijk is om het geheel goed weer te geven. Maar het is een amusant boek, lekker leesbaar, een goed inzicht gevend in hoe het is om op te groeien in een wat armer deel van Londen. Misschien geen hoogstaande literatuur, maar het zit goed in elkaar en ik heb ervan genoten. Het eerste boek uit de serie Van Twee Werelden van De Volkskrant.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

322. E.L. Doctorow - The March

In Europe most people know little about the Civil War in the USA, except maybe that there was and issue about freedom for slaves and Abraham Lincoln was murdered. Even though I am a bit of a history buff, I have to admit that I also did not know much about this war. So how appropriate that I started reading this book while I was in Atlanta. The book follows a number of characters, both from the Confederate side and the Union side and from slave to general during the March that General Sherman undertook through George, South and North Carolina at the end of the Civil War. The book gives a disillusioning view of war: the dirt, the stench, the chaos, the atrocities, and the total futility of war. But also of love, comeradeship and gallantry. It is amazing how many parallels one can draw with the war in Iraq: a population of which one half is not happy with the liberation and the other half is in the end considered as a hindrance for the conquering army.

My main problem with the book was that there were so many characters involved that the book never really goes in depth: by using many characters the author can describe a large variety of aspects of war, but if one follows only one or a few characters (like in Kaputt from Malaparte, that I read last winter) the total disarray that is caused by war becomes much more apparent.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

323. Cynthia A Needham & Richard Canning - Global disease eradication: the race for the last child

In this popular science book the authors describe three eradication campaigns that are being or have been conducted: malaria, smallpox and polio. The eradication of malaria campaign was an overwhelming failure: after near-eradication malaria returned with a vengeance: insecticide-resistant mosquitoes and parasites that are becoming more and more drug resistant are at the basis of this failure. But other, organization-related issues played a role as well.

The smallpox campaign learned from these failures and was an overwhelming success: since 1977 no person has suffered from naturally acquired smallpox. But the virus has not disappeared altogether: there are still official stocks being kept in USA and Russia (and who knows what countries or rogue organizations have unofficial stocks with which to start biological warfare).

Finally polio, where eradication seems so close by, but is so difficult to achieve, not only due to political and social factors, but also because the biology of the disease is so much more complex. The eradication target, originally set for 2000 was first postponed to 2003, but the world still suffeers from a small number of polio cases, which again proves that the last cases are the most difficult to get rid of. 

This book not only describes the three eradication campaigns and what we can learn from them, but actually also raises the question whether eradication campaigns do not use funds which could be used for much bigger health problems in the countries where the campaigns need the most activities. This will always remain a discussion point, but it was very interesting to learn about the different views and to compare the different approaches, strategies and experiences with my own experience in the field of leprosy, where we are not even aiming at eradication but at "elimination as a public health problem", a target we have not been able to achieve in 15 years...

Terug naar de lijst met boekrecensies

324. Gerard Reve - Bezorgde ouders

Treger is een middelbare vertaler van toneelstukken die met zijn veel jongere vriend Eenhoorn (bijnaam vanwege zijn grote geslachtsdeel), een gesjeesde farmaciestudent, in een vervallen pand tegenover Artis woont. We volgen één dag in zijn leven, een dag waarin hij niet veel meer doet dan heel veel flessen goedkope wijn wegzuipen, zich zorgen maken over Eenhoorn, die naar zijn ouders is, en zich overgeven aan fantasieën en masturbatie en dat laatste dan het liefst tegelijkertijd. Na 150 pagina's homo-erotische fantasieën over lieve, katholieke, zwarte "polities" die veel van hun moeder houden en zich bij Eenhoorn vervoegen om zich me hun eigen riem door Eenhoorn af te laten ranselen en vervolgens berijden wist ik wel zo'n beetje waar het verhaal over ging. Maar toen moest ik nog 248 pagina's... Reve blijft natuurlijk een hele goede schrijver: geen enkele op- of aanmerking over zijn taalgebruik, maar het boek was voor mij te langdradig.

Terug naar de lijst met boekrecensies

325. Gregg Keizer - Midnight plague

Frank Brink is an American doctor, who is interested in the plague. When in early June 1944 a French fishing boat reaches the English shore with a load of Jews dying form the plague, the English military fears that the Germans will react to the invasion of Normandy by setting free a biological weapon based on the plague. Frank Brink is sent to France with a deadline plus two men from the Secret Service who appear to have their own orders plus the young woman who took the boat the England and remained free of the plague. Their adversaries are SS officers and doctors with big egos and no consciences whatsoever.

In principle a very interesting theme around the use of infectious organisms for biological weapons, but the book somehow does not become interesting. the Germans (apart from one Kripo) are caricatures and so sadistic that it becomes gross, the perspective from which the story is told changes with every few pages and a few times when the author does not know how to solve all the problems that the main persons ran into, some bombs mysteriously appear and kill all the Germans, leaving the main characters unscathed. All in all this lead to a less-than-believable book, a missed chance...

Terug naar de lijst met boekrecensies

326. Ute Scheub - Das falsche Leben

Ute Scheub is journaliste en -zoals zo veel Duitsers van middelbare leeftijd- de dochter van een vader die in de Tweede Wereldoorlog aan het front gevochten heeft, maar er daarna nooit meer over heeft gepraat. Het verschil met de meeste andere Duitsers is dat haar vader in 1969 tijdens een landelijke bijeenkomst van de Duitse kerken een fles cyaankali leegdronk ten overstaan van 2500 mensen en onder het groeten van "zijn kameraden van de SS". Ute Scheub was toen 13 en de dood van haar vader was een bevrijding voor het hele gezin: al jaren tiranniseerde haar door de oorlog getraumatiseerde vader het gezin doordat hij geen liefde kon geven of ontvangen, verwarde toespraken hield en schreef over "partnerschap"en "offerbereidheid" en vooral zijn vrouw het leven zuur maakte. Al die jaren heeft ze haar vader intens gehaat, maar als ze op de zolder een doos met brieven en andere aantekeningen van haar vader vindt gaat ze eindelijk de moeizame strijd met haar verleden aan.

Het boek beschrijft het leven van haar vader: een miesjmacher die dankzij de nazistische beweging in een warme omgeving terechtkomt die hij in zijn eigen familie nooit gehad heeft. Hij sluit zich aan bij de NSDAP en bij de SS, gaat "Rassenkunde" studeren en wordt half Europa doorgestuurd om te vechten, maar een grote vis wordt hij nooit. Na de oorlog komt hij verbitterd terug, trouwt, krijgt kinderen, studeert voor apotheker en sluit zich steeds verder in zichzelf op tot hij in 1969 geen uitweg meer ziet en zelfmoord pleegt.

Ute Scheub analyseert aan de hand van het leven van haar vader de gevolgen van de oorlog voor een hele generatie Duitsers, hun kinderen en kleinkinderen en trekt ook nog de vergelijking met andere oorlogen uit het recente verleden. Ze laat haarfijn zien wat de gevolgen zijn voor een heel volk dat na de oorlog niet praat over wat het heeft meegemaakt, maar de mouwen opstroopt en de trauma's tracht te vergeten door hard te werken. Ook al kan ze haar vader uiteindelijk op het persoonlijke vlak vergeven, hem zijn (onbekende en dus al dan niet gepleegde) oorlogsmisdaden vergeven kan en wil ze niet.

Een prachtig boek met een haarfijne analyse die laat zien hoe daders slachtoffers van hun eigen daden kunnen worden, hoe belangrijk verwerken is en ook hoe lang dit soort trauma's in families doorwerkt.

Terug naar de lijst met boekrecensies

327. Tom Lanoye - Het derde huwelijk

Maarten Seebregs zit aan de grond: zijn vriend Gaetan is overleden, zijn baan is hij kwijt en de relatie met zijn vader is nooit goed geweest. Dan doet een voor hem volstrekt onbekende vreemde hem een voorstel: trouw met mijn Afrikaanse vriendin in ruil voor een hoop geld en verlaat haar na een half jaartje zodat ik verder met haar kan leven. En zo trekt Tamara bij hem in en leeft Maarten voor het eerst samen met een vrouw, die onmiddellijk zijn slaapkamer inneemt, de ochtendjas van Gaetan aantrekt en rookt terwijl Maarten dat liever niet heeft. Maar Maarten raakt ook steeds meer gesteld op Tamara: zij trekt zijn leven weer vlot en zorgt voor wat leven in de brouwerij. Bovendien is zijn vader helemaal gelukkig dat zijn homoseksuele zoon opeen een keurig getrouwde man is. Maar Maarten en Tamara worden ook achtervolgd door de inspecteurs van de Vreemdelingendienst en raken betrokken in een kloppartij met een paar Marokkaanse pubertjes die Tamara uitschelden in de tram, wat voor Maarten nogal onplezierige gevolgen heeft. En uiteindelijk blijkt niet alleen de wildvreemde man een eigen agenda met dit huwelijk, maar Tamara ook...

Een heerlijk leesbaar boek. Omdat Maarten van (ex-)beroep locatiezoeker voor de Belgische cinema is kan Lanoye zich heerlijk uitleven in het beschrijven van de omgeving en de beschrijvingen van de nichtenscene, maar ook de huwelijkse staat zijn soms ronduit hilarisch. Met veel plezier gelezen.

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

328. Dorinde van Oort - Vrouw in de schaduw

Annetje Beets wordt geboren in 1888 en overlijdt in 1988, net voor haar honderdste verjaardag. Na haar dood vindt haar stief-kleindochter bij haar vader een half verbrand pak brieven dat ze meesmokkelt naar huis. En zo begint een zoektocht naar de vrouw die altijd in de schaduw van min of meer beroemde mannen heeft gestaan: eerst was ze de minnares van de later bekende politicus Piet Oud, toen de huishoudster/levensgezel van zijn vader H. C. Oud en tot slot trouwde ze 3 maanden na zijn dood met de oudere operazanger Christiaan Mansborg die daarvoor scheidde van zijn vrouw Pij. Uit de aanwijzingen die zij vindt in brieven, dagboeken en discussies met overgebleven familieleden construeert de schrijfster een beeld van een berekenende vrouw, die heel wat minder lief was dan de eerste indrukken deden vermoeden. Onechte kinderen, buitenechtelijke verhoudingen, gezwendel met geld en zelfs vergiftiging spelen een rol in het leven van "oma Annetje". 

Voor mij blijft echter de vraag of de zaken zo gelopen zijn als de schrijfster vermoedt: ik vind de bewijzen niet echt overtuigend en ze zouden voor een rechtbank zeker geen stand houden. Ook al is de beschrijving van het leven van oma Annetje vlot geschreven, de interpretatie van de "feiten" en vermoedens maken het boek weinig overtuigend.

Terug naar de lijst met boekrecensies

329. Jeroen Corduwener - Landenreeks - Rwanda

Ik geef het je te doen: de geschiedenis, het land, de economie en de cultuur van Rwanda, een land verscheurd door de strijd tussen Hutu's en Tutsi's in 68 pagina;s samenvatten. Toch slaagt de auteur hierin en het lukt me nu zelfs om te onthouden wie de Hutu's en wie de Tutsi's zijn, al zal dat ook te maken hebben met het feit dat ik over een ruime maand voor mijn werk naar Rwanda vertrek.

Praktische informatie over hotels, restaurants, bezienswaardigheden en vervoersmogelijkheden tref je in dit boekje niet aan, wel een prima overzicht over de achtergronden van Rwanda.

Terug naar de lijst met boekrecensies

330. Henning Mankell - Before the frost

Linda Wallander, de dochter van Kurt Wallander, is net afgestudeerd en wacht op het moment dat ze bij het korps van haar vader kan beginnen als politieagent. Ondertussen doodt ze de tijd met bezoekjes brengen aan twee van haar oude schoolvriendinnen. Maar op een dag verdwijnt haar vriendin Anna en omdat het niets voor Anna is om haar afspraken na te komen maakt Linda zich behoorlijk ongerust. Haar vader heeft echter andere zaken aan zijn hoofd: in een hutje in het bos worden het afgehakte hoofd en de in biddende pose neergelegde handen van een oudere wetenschapster gevonden. Linda gaat ondertussen op zoek naar Anna, maar dat dreigt al snel uit de hand te lopen en na een klap op haar kop in kopenhangen wordt ze door haar vader schoorvoetend bij de zaak betrokken. Langzamerhand blijken er steeds meer verbanden te bestaan tussen Linda's zoektocht naar Anna en Kurt's zoektocht naar een godsdienstfanaticus die hoofden en handen afhakt. Uiteindelijk wordt de zaak in een gruwelijk eindspel opgelost. Een boek waarin Kurt Wallander nog maar een bijrol speelt, maar niettemin heel boeiend. 

Lees ook de recensie in Trouw

Terug naar de lijst met boekrecensies

Voor reacties (anti-spam: verwijder XX uit adres)

Door naar de volgende 30 boekrecensiesTerug naar de vorige 30 boekrecensiesTerug naar de lijst met boekrecensies